بیشتر بدانیم...

کودکان خلاق را بشناسیم

خلاقیت قابلیتی است که در همگان وجود دارد، اما نیازمند پرورش و تقویت می‌باشد تا به سر حد شکوفایی برسد. فرد خلاق کسی است که از ذهنی جستجوگر و آفریننده برخوردار باشد. خلاقیت عبارت است از « توانایی دیدن چیزها به شیوه های جدی، شکستن مرزها و فراتر رفتن از چارچوب ها، فکر کردن به شیوه ای متفاوت، ابداع چیزهای جدید، استفاده از چیز های نا مربوط و تبدیل آن به شکل های جدید.» می توان نتیجه گرفت که خلاقیت برآیند فرآیندهای ذهنی و شخصیتی فرد بوده و به تولیدات و آثاری منجر می شود که نو و بدیع بوده، خاصیتی متکامل داشته و با واقعیت ها، منطبق بوده و در غایت به سود جامعه بشری هستند.

 عوامل رشد خلاقیت

خانواده یکی از عوامل بسیار مهم در رشد و پرورش خلاقیت کودکان محسوب می گردد که نقش مهمی در شکوفایی خلاقیت های کودکان دارد. از آنجا که کودک حساس ترین مراحل رشد خلاقیت را در محیط خانه سپری می‌کند، محیط مناسب خانوادگی، شیوه و نگرش‌های صحیح فرزندپروری در رشد و شکوفایی خلاقیت سهم مهمی ایفا می‌کند.

 کودک خلاق

در واقع والدین از طریق درگیر شدن در فعالیت های خلاق کودک در رشد خلاقیت او سهیم هستند. خانواده ها باید فرصت های لازم را برای سؤال کردن، کنجکاوی و کشف محیط به کودکان بدهند و هرگز آنان را تنبیه و تهدید نکنند.

زمینه رشد خلاقیت در خانه زمانی فراهم می شود که به کودکانتان آزادی زیادی بدهید و به آن ها به عنوان یک فرد احترام بگذارید، از نظر عاطفی در حد اعتدال به آن ها نزدیک شوید و بر روی ارزش های اخلاقی و نه قوانین خاص تأکید نمایید.

محیط خانه را به صورتی درآورید که در آن فعالیت، بازی و خنده به مقدار زیادی وجود داشته باشد. شما و کودکانتان سعی نمایید کارها را به روش های جدید و جالب انجام دهید. با تشویق و تأیید رفتار کودک و فراهم آوردن زمینه های مساعد و تدارک بازی های دلخواه او، قدرت تخیل و خلاقیت کودک را تقویت کنید. خیالپردازی های کودکان را سرزنش نکنید زیرا خلاقیت او را محدود می سازید.

 تحقیقات نشان می دهد که والدین کودکان خلاق در رفتار خود هماهنگی بیشتری نشان می دهند، کودکان خود را آنگونه که هستند قبول دارند و آن ها را به کنجکاوی درباره اشیا و امور تشویق می کنند و کودکان خود را در انتخاب موضوعات مورد علاقه آزاد می گذارند و کارها و برنامه های آنان را تحت نظر دارند و پی گیری می کنند. شایسته است والدین تا آنجا که امکان دارد کودکان خود را مستقل بار آورده و در ایجاد اعتماد به نفس، آنان را یاری کنند و دستاوردهای آنان را با آغوش باز پذیرا شوند و هنگام شکست، به جای سرزنش، راهنما و راهگشای مشکلات کودکان خود باشند، تا کودکان بتوانند ضمن احساس ارزشمندی در انجام کارها، راه حل ها و عقاید غیر معمول و دور از ذهن را نیز بیازمایند، چراکه چنین کارهایی پایه و مایه اصلی خلاقیت است.

 خلاقیت کودکان

اغلب اوقات اگر کمی وقت و حوصله کنیم متوجه وجود خلاقیت در بچه ها می شویم. بهترین زمان برای اطلاع از خلاقیت کودکان ، تماشای آن ها به هنگام بازی است. خلاقیت عامل مهم بازی است. کودک را در حالی که آزادانه و فارغ البال با مواد و اسباب بازی هایش سرگرم بازی است تماشا کنید. کودکان خلاق اغلب برای هر یک از وسایل بازی خود موارد استفاده متفاوتی پیدا می کنند و قبل از این که از وسیله ای به سراغ وسیله دیگر بروند از آن به انواع مختلف استفاده می نمایند.

 کودک خلاق اغلب از منابع خود به انواع و اشکال مختلف و گاه حیرت انگیز استفاده می کند.ممکن است یک جعبه خالی برای کودک خلاق ارزشی به مراتب بیش از بهترین و پیچیده ترین اسباب بازی ها داشته باشد. کودکان خلاق می توانند با توجه به موقعیت و مکان خاص بازی را تغییر دهند، بازی های جدید ابداع کنند، مقررات خاصی وضع کنند، رهبری بازی را در دست گرفته و با سازمان بندی منسجم په به صورت فردی و چه به صورت گروهی بازی کنند.

 بازی این گونه افراد از تنوع و گوناگونی آکنده بوده و می توانند با توجه به علایق خود و بازی کنان هدف های بازی را اعمال کنند. در مقابل کودکانی که از خلاقیت بی بهره بوده و یا خلاقیت کمی دارند در بازی ها نقش پیرو را به عهده گرفته، خود را ملزم به رعایت کامل مقررات بازی می دانند، تخطی از قوانین را جایز نشمرده و بازی را بیشتر به عنوان وظیفه و کار تلقی می کنند تا وسیله ای برای رشد، بنابراین سهم آن ها از لذت بازی کمتر از کودکان خلاق است.

 ویژگی های کودکان خلاق:

  1. کودکان خلاق اغلب با آب و تاب حرف می زنند. ذکر جزییات یک ماجرا و به تفصیل سخن گفتن می تواند نشانه قدرت خیال و تصور زیاد باشد.
  2. دقت و توجه شدید در گوش دادن، مشاهده کردن یا انجام دادن کاری دارند.
  3. شور و نشاط و مشغولیت های شدید جسمانی دارند.
  4. در صحبت های خود از قیاس استفاده می کنند.
  5. عادت به وارسی منابع مختلف دارند.
  6. با دقت به اشیا و پیرامون خود می نگرند.
  7. اشتیاق به صحبت کردن درباره کشفیات با دیگران دارند.
  8. توانایی ابداع بازی های جدید و تغییر در بازی ها دارند.
  9. کنجکاوی زیادی برای سردرآوردن از امور دارند.
  10. در گفتار خود جسارت زیادی دارند.
  11. سؤالات عجیبی طرح می نمایند.

 انگیزه و خلاقیت کودک در محیط خانواده زمانی از بین می رود که :

  1. تأکید بیش از حد والدین بر هوش و حافظه کودک
  2. ایجاد رقابت میان کودکان
  3. تأکید افراطی بر جنسیت کودک
  4. قرار دادن قوانین خشک و دست و پا گیر در منزل
  5. عدم آشنایی والدین با مفهوم واقعی خلاقیت
  6. انتقاد مکرر از رفتارهای کودک
  7. بیهوده شمردن تخیلات کودک
  8. عدم شناسایی علائق درونی کودک
  9. عدم وجود حس شوخ طبعی در محیط منزل
  10. تحمیل نقش بزرگسال به کودک

افزایش خلاقیت کودکان:

  1. هرگز کودک را تحقیر نکنیم. کودکی که احساس حقارت کند هرگز دست به خلاقیّت نمی‌زند.

.2 محیطی مناسب برای انجام کارهای خلاق آن ها فراهم نمایید.

  1. امکانات و وسایلی در اختیار آن ها قرار دهید تا به کمک آن ها خلاقیت های خود را ابراز نمایند. به عنوان مثال وسایل موسیقی، نقاشی و طراحی و …
  2. کارهای خلاق کودکان را تشویق کنید و آن ها را در معرض نمایش قرار داده و از ارزیابی بیش از حد آنان خودداری کنید.
  3. به عنوان بزرگسال، خود به انجام کارهای خلاق بپردازید و اجازه دهید کودکان شما شاهد کارهای خلاق تان باشند.
  4. به شیوه های آموزشی در خانواده خود توجه داشته باشید.
  5. برای کارهای خلاق دیگران ارزش قائل شوید.
  6. از تأکید بر تصورات قالبی در خصوص جنسیت کودکان شدیداً خودداری نمایید. ( به عنوان مثال دختر ماشین بازی نمی کند، پسر عروسک بازی نمی کند یا پسر گریه نمی کند.)
  7. امکان شرکت در فعالیت ها و کلاس های ویژه را برای آنان فراهم نمایید.
  8. اگر مشکلات یا گرفتاری های در خانواده وجود دارد از آن مشکلات به شیوه مثبتی استفاده کنید و با تشویق به کودک خود اجازه ابراز احساسات و اظهار نظر بدهید.
  9. توجه داشته باشید که استعداد فقط سهم کوچکی از خلاقیت است و تمرین و نظم بخشیدن به آن از اهمیت بیشتری بر خوردار است.
  10. اجازه بدهید کودک خودش باشد حتی اگر رفتارهای عجیب از او سر بزند و سعی کنید در حضور جمع کودک خود را خلاق معرفی نکنید؛ در غیر این صورت اطرافیان انتظارات بیش از حدی از کودک شما خواهند داشت.
  11. با کودک خود شوخ طبع و مهربان باشید.

 منبع:

 http://www.beytoote.com

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا