یكی از مهم ترین ویژگی های تمدن فعلی جهان، استفاده گسترده از انرژی الكتریكی است.در طول چند دهه اخیر مصرف برق درفعالیت های مختلف جامعه گسترش چشمگیری یافته و امروزه زندگی بدون برق و دستگاه های برقی غیر قابل تصور است، برق به عنوان یاری آشنا در تمامی زوایـای خانه های ما حضور یافته و سبب رفاه وآسایش برای تك تك افراد گردیده است.
همچون تمامی جهان در كشور ما نیز روز به روز بر اهمیت برق افزوده شده است. تولید سرانه برق در كشور از ۱۵۶ كیلو وات ساعت در سال ۱۳۴۶ به حدود ۱۴۸۰ كیلو وات ساعت در سال ۱۳۷۵ افزایش یافته و مصرف برق در تمامی بخش ها سیر صعودی داشته است بطوریكه انرژی برق مصرفی كشور طی ۳۰ سال، بیش از ۴۸ برابر گردیده است.
انرژی الكتریكی با صرف هزینه ای هنگفت، از تبدیل انواع مختلف انرژی هـای اولیه نظیـر سوخت های فسیلی، انرژی پتانسیل آب، انرژی هسته ای و …به دست می آید، لذا از ویژگی های صنعت برق، نیاز به سرمایه گذاری كلان است.
به عنوان مثال برای تأمین برق یك لامپ ۱۰۰ وات معمولی، سرمایه گذاری سنگینی بالغ بر ۱۴۰ دلار به علاوه ۲۸۰۰۰ ریال نیاز است و در صورت مهیا بودن تمامی امكانات، جهت احداث یك نیروگاه بین ۳ تا ۸ سال زمان لازم است.
چون درآمد حاصل از فروش برق تنها بخشی از هزینه های سرمایه گذاری صنعت برق را تأمین می كند، از این رو این صنعت شدیداً متكی به درآمدهای عمومی است و با توجه به لزوم صرفه جویی در مصرف منابع ارزی، این صنعت بدون دستیابی به الگوی مناسب در مصرف برق به صورت راه حلی استراتژیك مطرح می گردد.
مدیریـت مصـرف برق شامـل مجموعه ای از فعالیت های به هم پیوسته بین صنعت برق و مشتركین آن به منظور بهینه سازی و منطقی كردن مصرف برق است تا بتوان با كارآیی بیشتر و هزینه كمتر به مطلوبیت بهینه ای در زمینه مصرف برق دست یافت، بدین ترتیب هم عرضه كننده و هم مصرف كننده برق به سود بیشتری دست خواهند یافت.
در اثر مدیریت مصرف برق، با استفاده بهینه از انرژی الكتریكی، افزایش تولید و توسعه سطح رفاه جامعه حاصل خواهد شد.
[tie_list type=”checklist”]
- ساعات اوج مصرف چگونه بوجود می آید ؟
در ایران طی ساعـات اولیه شـب، وسـایل روشنایی و برخی از لوازم الكتریكی دیگر به مدار وصل می شوند.
چون بار این گونه مصـارف بیش از بار مصرف كنندگانی مانند صنایع یك نوبته، ادارات و … است كه از مدار خارج شده اند، لذا بار مصرفی شبكه برق به حداكثر مقدار خود می رسد (ساعات اوج مصرف).
در ایران طی سال همواره از حوالی غروب آفتاب به مدت ۴ ساعت به عنوان ساعات اوج مصرف در نظر گرفته می شود.
مدیریت مصرف سعی در كاهش این قله بار و تعدیل آن دارد كه در مواردی با رهنمودهای فرهنگی و ایجاد تغییرات ساده در چگونگی مصرف برق قابل اجرا است.
- هزینه های برق مشتركین خانگی :
نرخ انرژی برق بخش خانگی تا ۴۰ كیلو وات ساعت در ماه بخشوده وبهای انرژی مصرفی ماهانه بین ۴۱ تا ۶۰ كیلو وات ساعت در ماه به طور مقطوع ۵/۶۰ ریال است نرخ انرژی برق برای مصارف بیش از ۶۰ كیلو وات ساعت در ماه تابع متوسط مصرف ماهانه (سی روز) مشترك است و حسب آن نرخ انرژیبا روش (فرمول) های ارائه شده در تعرفه تعیین می شود. این روش ها به صورتی است كه با افزایش مصرف ماهانه، نرخ انرژی نیز افزایش می یابد. بهای انرژی مصرفی با توجه به نرخ مربوط محاسبه می گردد.
- به دلیل افزایش بهاء مصرفی برق
در پله های بالاتر توصیه می شود مشتركین خانگی سقف مصرف حداكثر ۶۰۰۰ كیلو وات در دو ماه برای تابستان و ۸۰۰ كیلو وات در دو ماه برای زمستان را حتما رعایت نمایند تا متحمل صورت حساب های سنگین نگردند.
- چگونه از برق بهترین استفاده را ببریم ؟
به منظـور مهـار كردن و مصرف بهینه بـرق در خـانه، ابتدا خوب اسـت با مفـهوم كیـلو وات ساعت بیشتر آشنا شویم.
یك كیلو وات ساعت( kwh )، واحد انرژی الكتریكی است كه ارقام كنتورها بر اساس آن تنظیم گردیده است.
هر وسیله برقی دارای یك توان الكتریكی (بر حسب وات ) است، كه با توجه به طول مدت استفاده از آن وسیله، انرژی مصرفی برحسب كیلو وات ساعت مشخص می گردد. یك كیلو وات ساعت معادل است با :
« ۱۰۰وات »
در ۱۰ ساعت مصرف لامپ معمولی
در۲۰ساعت مصرف لامپ فلورسنت بلند(مهتابی)
در ۵۰ساعت مصرف لامپ كم مصرف
در ۲۴ساعت مصرف یخچال معمولی
در ۱۲ساعت مصرف فریزر بزرگ
در ۱ساعت مصرف جارو برقی
در ۸ساعت مصرف تلویزیون رنگی ۲۰ اینچ
در ۳۰ساعت مصرف رادیو ضبط
در نیم ساعت مصرف بخاری برقی فن دار
در ۲ساعت مصرف سشوار دستی
در ۱۲ساعت مصرف پنكه
در ۲ساعت مصرف كولر آبی
در ۱ ساعت مصرف كولر گازی
در ۴ ساعت مصرف دریل برقی
- دستورالعمل های كلی
۱-۱ خوب است نسبت به میزان مصرف برق خود حساس بوده، ارقام كنتور برق را با ارقام موجود در قبض ها كنترل كنیم و برای خود هدف بلند مدتی در جهت كاهش تدریجی مصرف برق در نظر گرفته، سعی كنیم با كاهش مصرف برق در هزینه های خود صرفه جویی نماییم.
۱-۲ لازم است فرزندان راهنمایی شوند كه در مصرف برق اسراف نكنند و از آن ها خواسته شود كه چراغ های اضافی را خاموش كنند و وسایل برقی را بیهوده روشن نگذارند.
۱-۳ سعی شود در خرید لوازم برقی، میزان نیاز در نظـر گرفته شود و از خرید وسایـلبزرگ و پر مصرف خودداری گردد.
۱-۴ هنگام خرید لوازم برقی به میزان مصرف برق آن ها كه معمولاً بر روی برچسب هایی نوشته شده است ، دقت كنید و وسایلی را انتخاب كنید كه ضمن مصرف كمتر برق،دارای بازدهی بالایی هستند.
۱-۵ چون تولید برق در ساعات اوج مصرف هزینه بیشتری در بر خواهد داشت، سعی كنید با كاهش مصرف خود در این ساعات به صنعت برق در تأمین برق مطمئن و كاستن از میزان خاموشی ها كمك نمایید.
۱-۶ سعی شود از بخاری برقی، اجاق برقی، آبگرمكن برقی و نظایر آن تا حد امكان استفاده نگردد.
۱-۷ تأسیسات ساختمان خود را حداقل هر شش ماه یك بار به وسیله اشخاص كاردان مورد رسیدگی قرار دهید تا از سالم بودن عایق ها، مشعل ها، پمپ ها، رله ها، و … مطمئن شوید.
۱-۸ سعی شود تا حد امكان از اتو، ماشین لباسشویی، جارو برقی و سایر لوازم پر مصرف در ساعات اوج مصرف استفاده نگردد.
۲- روشنایی :
۱-۲ از لحاظ علمی استفاده از نور طبیعی بر سلامت روحی و روانی افراد خانواده می افزاید، لذا سعی شود كه در روز از نور طبیعی، حداكثر استفاده گردد .
۲-۲ در رنگ آمیزی دیوارهــا، سقف، پنجره ها و درها از رنگ روشن استفاده شود تا میزان بازتاب نور افزایش یابد.
۲-۳ سعی شود از مبل ها و پرده هایی با رنگ روشن به منظور افزایش بهره نوری استفاده گردد.
بدیهی است استفاده از رنگ های روشن در محیط زندگی علاوه بر افزایش بهره نوری، بر شـادابی و تندرسـتی افراد خانواده نیز می افزاید.
۲-۴ لامپهای رشته ای با گذشت حدود یك هزار ساعت استفاده، افت شدید نوری خواهند داشت، لذا نباید منتظر باشیم تا با سوختن لامپ، آن را تعویض نمائیم، بلكه به طور معمول باید پس از گذشت هر شش ماه استفاده به دلیل كاهش شدید نور، لامپ ها تعویض شوند.
۲-۵ گرد و خاك موجود در محیط از میزان بهـره نـوری لامـپ ها می كاهد و آن ها را كـدر می سازد.
تمیز كردن منظم لامپ ها سبب می شود ما نور بهتری در محیط زندگی خود داشته باشیم .
۲-۶ در صورت امكان، استفاده از لامپ های فلورسنت به ویژه در راهرو، زیرزمین، حیاط، گاراژ و آشپزخانه، در اولویت قرار گیرد.
۲-۷ یك لامپ رشته ای ۱۰۰ وات به طور معمول حدود دو برابر یك لامپ فلور سنت بلند (مهتابی)، برق مصرف می كند در حالیكه ۴۵% كمتر از آن نور دارد، از این رو استفاده از لامپ های فلورسنت یا تركیب آن با لامپ های رشته ای به كاهش هزینه برق شما نیز كمك می كند.
۲-۸ در ساعات اوج مصرف ، خاموش كردن لامپ های اضافی باعث می شود در شبكه خاموشی نداشته باشیم.
۲-۹ دقت شود هیچ فضایی بیهوده روشن نماند.
اگر در اتاق نشیمن هستید، آشپزخانه و یا فضاهای دیگر را بی جهت روشن نگذارید. همچنین سعی کنید از روشنایی تجملی پرهیز گردد.
۲-۱۰ چون بیش از ۹۰ درصد برق مصرفی در لامپ های رشته ای به گرما تبدیل می شود، استفاده از این لامپ ها در تابستان باعث افزایش دمای محیط شده و نیاز بیشتر به سیستم خنك كننده را سبب می گردد. از این رو استفاده از لامپ های رشته ای را بویژه در ماه های گرم سال به حداقل ممكن برسانید.
۲-۱۱ دقت شود كه میزان نور یك لامپ ۲۰۰ وات بیشتر از ۲ عدد لامپ ۱۰۰ وات است، همچنین بازدهی نوری لامپ رشته ای معمولی بیشتر از لامپ شمعی با وات مساوی است.از این رو در محیط هایی كه روشنایی بیشتر مورد نیاز است از یك لامپ معمولیبا وات بیشتر به جای چند لامپ كم وات استفاده گردد.
۲-۱۲ در هنگام سیم كشی برق در ساختمان، سعی گردد هر لامپ با كلید مستقلی قطع و وصل شود.
بخصوص در مورد لوسترها حتما از كلید دوپل استفاده گردد تا بتوان درمواقع غیر ضروری برخی از لامپ ها را خاموش كرد.
۲-۱۳ در محل های كار كه نور بیشتری مورد نیاز است، به جای افزایش لامپ ها در محیط، از چراغ های موضعی استفاده گردد.
۳- یخچال و فریزر :
۳-۱ در هنگام خرید یخچال و فریزر به میزان مصرف برق آن ها توجه شود. در بسیاری از موارد می توانید با هزینه یكسان، یخچال یا فریزری بیابید كه مصرف برق كمتری داشته باشد و بدین ترتیب در بلند مدت در هزینه برق صرفه جویی خواهد شد.
۳-۲ استفاده از یخچال و فریزر به میزان نیاز افراد خانوار بستگی دارد، خانوارهای كم جمعیت با استفاده از یخچال و فریزر كوچكتر، علاوه بر صرفه جویی در هزینه برق، پول كمتری نیز بابت خرید آن می پردازند.
۳-۳ سعی شود از تمام ظرفیت یخچال استفاده گردد، زیرا در صورت پر بودن یخچال، هنگام باز و بسته نمودن در آن هوای كمتری جابه جا شده ، در نتیجه تلفات انرژی كمتری به دنبال خواهد داشت.
۳-۴ از باز و بسته كردن بیهوده در یخچال و فریزر اجتناب كرده و سعـی شود كه با برنامه ریزی صحیح، موارد مورد نیاز را یكباره از یخچال خارج كرده و یا درون آن قرار دهید.
از قرار دادن آن ها در كنار لوازم گرم كننده نظیر بخاری، اجاق گاز، رادیاتور ، شوفاژ، سماور برقی و … اجتناب شود.
۳-۵ از قرار دادن یخچال و فریزر در مجاورت دیوار یا پنجره هایی كه در معرض تابش مستقیم خورشید قرار دارند، اجتناب گردد.
۳-۶ به منظور هوادهی بهتر در اطراف یخچال و فریز، سعی شود فاصله مناسب از دیوارهـا و كف حفظ گـردد.استفاده از پایه های زیرین به افزایش عمر مفید این گونه وسایل كمك می کند.
۳-۷ موتور و مبدل حرارتی پشت یخچال و فریزر هر چند وقت یكبار تمیز گردند.
۳-۸ برفك زدایی متناوب و تمیز كردن یخچال و فریز، از عوامل مهم در افزایش طول عمر و موجب حفظ كیفیت مواد غذایی است. سعی شود هر ماه یكبار این كار صورت پذیرد.
۳-۹ سعی گردد لاستیك دور یخچال و فریزر به طور مرتب وارسی شود و در صـورتی كه در ، به بـدنه به خوبـی متصـل نمی شود و یا خاصیت آهن ربایی از بین رفته باشد، نسبت به ترمیم آن اقدام گردد.
-۱۰ دمای مناسب برای نگهداری مواد غذایی در یخچال بین ۴ تا ۵ درجه سانتیگراد و در فریزر بین ۱۲- تا ۱۷- درجه سانتیگراد می باشد. با استفاده از دماسنج، میزان دمای یخچال و فریزر خود را اندازه گرفته آن را به مقدار مناسب تنظیم نمایید.
۳-۱۱ در صورت وجود لامپ روشنایی در یخچال یا فریزر، مطمئن شوید كه هنگام بسته شدن در، لامپ خاموش می شود.
۴- لوازم صوتی وتصویری :
۴-۱ تنها زمانی كه واقعاً به استفاده از وسایل صوتی و تصویری نیاز است آن ها را روشن ، در غیر این صورت آنها را به طور كامل خاموش نمایید.
۴-۲ سعی شود از تلویزیون های مناسب و با وات كمتر استفاده گردد.
۳-۴ قبل از خواب از خاموش بودن كامل لوازم صوتی و تصویری اطمینان حاصل كنید.
۴-۴ در صورت استفاده از زمان سنج تلویزیون برای خاموش كردن آن قبل از خواب، آن را در حداقل زمان ممكن تنظیم نمایید.
۵- ماشین لباسشـویی :
۵-۱ سعی شود كه از ظرفیت ماشین لباسشویی به طور كامل استفاده به عمل آید.
۵-۲ در هنگام خرید ماشین لباسشویی، ماشین های با دو شیر ورودی آب گرم و آب سرد انتخاب و خریداری شود.
در حداقل دمای مناسب و مورد لزوم تنظیم شود، تا از مصرف بیش از حد برق و اتلاف آب گرم جلوگیری گردد.
۵-۴ حتی المقدور سعی شود به جای استفاده از خشك كن ماشین لباسشویی، پس از آخرین شستشو، با خارج كردن لباس ها، از تهویه طبیعی برای خشك كردن آن ها استفاده شود.
۵-۵ فیلتر آب خروجی ماشین لباسشویی تمیز نگه داشته شود.
۵-۶ به هیچ وجه از ماشین لباسشویی در ساعات اوج مصرف استفاده نشود. روزهای تعطیل و ساعات اولیه صبح بهترین ایام برای روشن كردن ماشین لباسشویی است.
۶- استفاده از لوازم سرمایشی و گرمایشی :
۶-۱ در زمستان، دمای مناسب در روز ۲۰ درجه سانتیگراد و در شب ۱۵ درجه سانتیگراد است. سعی شود با استفاده از ترموستات یا دماسنج، دمای محیط زندگی را حداقل مقادیر فوق نگهدارید.
۶-۲ دمای مناسب آب گرم در حدود ۵۰ درجه سانتیگراد است. ترموستات وسایل گرم كننده آب، به گونه ای تنظیم شوند،كه دمای آب در این حدود حفظ گردد.
۶-۳ در صورتی كه هوای اتاق در زمستان بیش از اندازه مورد نیاز گرم می شود، به جای باز كردن در و پنجره ها وسایل گرم كننده را خاموش نمایید.
۶-۴ در تابستان دمای مناسب محیط كار یا زندگی در حدود ۲۶ درجه سانتیگراد است. با استفاده از ترموستات، دمای هوای محیط را در این حدود كنترل كرده و از كاستن بیش از حد آن جلوگیری نمایید.
۶-۵ هر فصل، لباس خاص خود را می طلبد، سعی شود به جای استفاده بیش از حد از وسایل سرمایشی و گرمایشی محیط از لباس مناسب فصل استفاده گردد.
این كار علاوه بر جلوگیری از ضرر اقتصادی و اتلاف منابع انرژی، سبب پیشگیری از ابتلا به بیماری های فصلی و ایجاد تعادل در سیستم حرارتی بدن می گردد.
۶-۶ برای خنك كردن محیط، میزان نیاز خود را ارزیابی نموده ومتناسب با درجه حرارت و شرایط محیط از یكی از وسایل خنك كننده نظیر پنكه، كولر آبی یا كولر گازی استفاده كنید.
۶-۷ در مكانهایی نظیر حمام، دستشویی، آشپزخانه و … با نصب پنجره های مناسب، امكان استفاده از تهویه طبیعی هوا را فراهم آورید.
۶-۸ در تابستان، استفاده از پنجره در تمامی فضاها برای بهره مندی از تهویه طبیعی هوا به سلامت روحی و فیزیكی افراد خانواده كمك می كند لذا حتی الامكان از تهویه طبیعی استفاده شود و تنها در مواقع ضروری از تجهیزات كمكی استفاده شود.
۶-۹ غیر اقتصادی ترین وسیله برای گرم كردن محیط، بخاری برقی و جهت تهیه آبگرم، آب گرمكن برقی است. به علت مصرف زیاد در این گونه لوازم، استفاده از وسایل با سوخت های جایگزین قویا توصیه می گردد.
۶-۱۰ در زمستان درزها و شكاف های اطراف درها و پنجره ها را به منظور كاهش اتلاف حرارتی مسدود نمایید.
۶-۱۱ در اطراف پنجره ها از سایبان استفاده گردد تا در فصل تابستان از تابش مستقیم اشعه خورشید به داخل ساختمان جلوگیری شود.
۶-۱۲ كاشتن درخت در محیط زندگی و استفاده از گلدان وگیاهان خزنده در اطراف پنجره ها به تهویه طبیعی محیط كمك می كند.
۶-۱۳ استفاده از پنجره های دو لایه علاوه بر كاهش تلفات حرارتی، به كاهش نفوذ سر و صدای ناهنجار به محیط كمك می كند.
۶-۱۴ كولرها را در فصل تابستان بطور منظم سرویس كنید. درهنگان نصب كولرها دقت شود كه عایق بندی كانال ها رعایت شده، درزهای اطراف آن ها مسدود شوند و بر روی سقف كولر سایبان نصب گردد.
۶-۱۵ سعی شود ظرفیت كولرها متناسب با نیاز باشد. در ساختمان های كوچك تر، استفاده از كولرهای با ظرفیت كمتر كافی است.
۶-۱۶ درهای اتاق ها و محل هایی، را كه مورد استفاده قرار نمی گیرند، ببندید.
[/tie_list]
