آسکاریس مشهورترین کرم حلقوی است که بعد از کرمک بالاترین نسبت آلودگی را در سطح جهان دارا می باشد. این کرم بزرگ و گرد شبیه کرم خاکی ، به رنگ زرد بوده ، در درون روده کوچک بسر می برد و اندزه آن بین ۳۵ -۱۵ سانتی متر است.
کرم‌های گرد در لوله گوارش رشد می‌کنند این انگل‌ها مسری بوده و در همه سنین دیده می‌شوند، ولی در کودکان شایع ترند.
عوارض آسکاریس
وجود تعداد زیاد کرم آسکاریس ، مهاجرت و یا تجمع آن ها در روده‌ها گاهی سبب ایجاد عوارض شدید می‌شوند. این عوارض عبارتند از: انسداد روده‌ها ، ابتلای کیسه صفرا ، آپاندیست و سوراخ شدن روده‌ها. علایم انسداد روده ها شامل درد ناگهانی و پیچش شکم همراه با استفراغ و مشاهده انسداد در عکس‌برداری است.
سیر تکاملی
اگر تخم ها به وسیله میزبان همراه غذا یا آب خورده شوند، به طرف معده حرکت می‌کنند و در آنجا لاروها از تخم بیرون می‌آیند و به داخل سیاهرگ ها یا عروق دیواره روده نفوذ می‌نمایند. سپس به طرف کبد و قلب و ریه به گردش در می‌آیند ظرف چند روز لاروها به داخل راه ها یا گذرگاه های هوایی آمده از نای ، مری و معده مجدداً به طرف روده حرکت می‌کنند. در روده به صورت کرم رسیده و بالغ در می‌آیند. برای تکمیل و اتمام دوره زندگی کرم روده میزبان واسطه لازم نیست.
علائم وجود کرم را به دو مرحله می توان تقسیم کرد:
۱- مرحله مهاجرت لارو: عبور لاروها از کبد بر این عضو تأثیر می گذارد و گاهی باعث بزرگی و دردناکی آن می شود ،جایگزنی آن ها در ریه ، ناراحتی های تنفسی ایجاد می کند، علائم آن عبارتند از؛ سرفه های خشک ،تنگی نفس و تب. این مسیر بیشتر از دو هفته طول نمی کشد .در طی مهاجرت ریوی، لارو ممکن است با تولید حساسیت میزبان، سبب بروز تظاهرات آلرژیک مانند حملات آسمی گردد .
۲- مرحله استقرار کرم بالغ در روده:علائم معمولی این مرحله درد ناحیه شکم ، بی اشتهایی و سوء‌هاضمه می باشد، علائم دیگر شامل بی خوابی ، تشویش و ساییدن دندان ها هنگام خواب است . شایع ترین شکایت بیماران مبتلا به آسکاریس ، درد مبهم شکمی است .
نکاتی در باره انگل آسکاریس
۱٫ تشخیص دقیق بر دیدن تخم در مدفوع یا دفع کرم بالغ استوار است.
۲٫ آسکاریس در مناطق معتدل و گرم شایع تراست.
۳٫ در مناطقی که بهداشت ناکافی است، شیوع فراوانی دارد .
۴٫ بیشتر در سن ۵ تا ۹ سال یعنی کودکان سنین دبستان و قبل از دبستان دیده می شود.
۵٫ شیوع آلودگی در دختر و پسر تقریباً یکسان است.
۶٫ طبقات فقیرتر شهری و روستایی به دلیل بهداشت نامناسب بیشتر مبتلا می شوند.
۷٫ درصورتی که یک فرد خانواده مبتلا شود، بقیه هم مبتلا می شوند .
۸٫ در مناطقی که از کود انسانی در مزارع سبزیجات استفاده می شود ، آلودگی در تمام سنین از مصرف سبزیجات آلوده ایجاد می شود.
۹٫ تخم ها به نور مستقیم خورشید و گرما حساسند.
پیشگیری و کنترل انگل آسکاریس :
مؤثرترین راه کنترل انگل آسکاریس تأمین بهداشت عمومی، تأمین آب بهداشتی و سالم ، دفع مناسب فاضلاب و رعایت اصول زیر می باشد:
۱- دفع بهداشتی مدفوع .
۲- جلوگیری از آلودگی خاک ، بخصوص در اطراف محل بازی و ورزش کودکان.
۳- محفوظ نگه داشتن غذاها از آلوده شدن با فضولاتی که امکان دارد به تخم انگل آلوده باشند.
۴- کوتاه کردن مرتب ناخن ها بخصوص در کودکان و جلوگیری از وارد کردن دست به دهان در کودکان.
۵- از آنجا که انسان میزبان نهایی آسکاریس می باشد، تشخیص و درمان افراد آلوده نه تنها موجب بهبود آنان می شود ، بلکه اقدام مؤثری در جهت قطع زنجیره انتقال بیماری است.
۶- نواحی مقعد و تناسلی را حداقل روزی دوبار با صابون و آب گرم بشویید.
۷- در صورت امکان همه لباس های راحتی ، لباس های خواب ،زیر پوش ها و حوله های آلوده را که توسط فرد مبتلا استفاده شده است ، بجوشانید.
۸- در صورت تشخیص آلودگی به آسکاریس، درمان در منزل امکان پذیر بوده که شامل مصرف داروهای ضد کرم مانند مبندازول و لوامیزول و سایر مراقبت های بهداشتی زیر نظر پزشک می باشد.
منبع :
http://www.pezeshk.us/
